گواهیران سایت مرجع راهنمایی و رانندگی
شاسی و بدنه موضوع بسیار مهمی است که سازندگان خودرو را به یک چالش بزرگ برای طراحی خودرو دعوت می‌کند .
شاسی و بدنه چیست ؟ این سوالیست که علاقه‌مندان به این موضوع را وادار به تحقیق بیشتر راجع به این موضوع می‌کند .
شاسی و بدنه مجموعه استحکامات و شکل یا به اصطلاح ( body shape ) است که موضوعات مهمی در طراحی آن دخیلند مثل:
1_ زیبایی و خاص بودن ظاهری یک بدنه و ارتباط آن با طراحی شاسی
2_ مواد به‌کار رفته در ساخت بدنه و شاسی خودرو و…
حالا بیایید انواع شاسی‌ها را با هم مرور کنیم .
شاسی و بدنه خودرو :
در طراحی خودرو موضوع مهمی که پیش می‌آید این است که خودرو به چه نوعی دسته‌بندی می‌شود؟
خودروی سواری :
در خودروی سواری , طراحی علاوه بر داشتن فرم خاص و زیبا, باعث افزایش قیمت خودرو می‌شود .
همچنین باید شاسی طوری طراحی شود که هنگام برخورد با موانع یا تصادفات, کمترین آسیب را به سرنشین وارد کند .
اما این به چه معناست ؟
در تصادفات وقتی که خودرو با سرعتی نزدیک به 50km بر ساعت به یک مانع برخورد می‌کند بدنه و شاسی ضربه را از خود عبور می‌دهد و این باعث تغییر شکل اساسی در خودرو می‌شود .
حالا بیایید بررسی کنیم که این تغییرات اگر زیاد باشد خوب است یا خیر .
در تصادفات اگر بدنه خودرو دستخوش تغییرات زیادی شود به این معناست که نیروی ضربه را به صورت حداکثری از خود عبور داده و این یعنی نیروی ضربه در تمامی نقاط خودرو پخش شده و به سرنشینان آسیب کمتری وارد می‌شود .
اما این به این معنا نیست که هر خودوریی بیشترین تغییرات را داشته, امن‌تر است.
بیایید 2 خودرو را با هم مقایسه کنیم ” پراید و بی ام دبلیو ” :
خودروی پراید را با سرعت 70km به یک مانع بتونی از فاصله 200 متری بکوبیم .
حال بیایید بی ام دبلیو را با همان سرعت و فاصله به همان مانع بکوبیم .
اتفاقی که می‌افتد چیست؟
پراید کاملا مچاله می‌شود و سرنشین خواهد مُرد .
بی ام دبلیو تغییراتی در جلوی شاسی و بدنه‌اش پدید آمده و خودرو در حالت افقی تغییرات زیادی نکرده و سرنشین سالم و سلامت خواهد ماند .
اما چگونه ؟
بدنه بی ام دبلیو جاذب ضربه است در صورتی که پراید از یک لایه ورق نازک تولید شده و آسیب‌پذیراست .
شما اگر دستتان را روی کاپوت بگذارید به راحتی فرو خواهد رفت چه برسد به تصادف!!
شاسی بی ام دبلیو ( x ) و لوله‌ای به هم پیوسته است .
شاسی پراید ( ستون ) است و هیچ نقطه اتصال قدرتمندی برای جذب تصادفات را نمی‌توان در آن یافت .
شاسی و بدنه خودروهای نظامی و زرهی
شاسی و بدنه خودروهای سنگین نظامی و زرهی طراحان بسیار حرفه‌ای و خبره‌ای را می‌طلبد .
خودرو زرهی :
در کل تصور کنید یک خودروی زرهی با 20 سرنشین باید از موانع , دست‌اندازها , پستی و بلندی‌های عجیب و غیرعادی عبور کند .
ما کاری به سیستم تعلیق نداریم . بحث ما بر سر چیز دیگریست .
اگر شاسی خودروهای زرهی مثل سواری بود چه اتفاقی می‌افتاد؟
یک خودروی زرهی را درنظر بگیرید با 20 سرنشین به وزن تقریبی ( 80 KG ) و لایه بسیار سنگین آلیاژی بدنه که باید در این فراز و نشیب‌ها حدود 1.600 کیلوگرم را تحمل کند با سرعتی معادل 60 الی 80 کیلومتر بر ساعت .
وزن بدنه حدود 3 تن ( 3000 کیلوگرم ) البته باید بگوییم که ما در مورد خودروی زرهی سبک حرف می‌زنیم .
اتفاقی که می افتد این است که با سرعت یاد شده در 3 کیلومتر اولیه شاسی به شدت خواهد شکست و خودرو با تمام سیستم‌هایش عملا دیگر کاربردی ندارد .
شاسی این خودروها به چه صورت است؟
معمولا به صورت ( F , BIG X , DB E ) می‌باشد که از لوله‌های دو طبقه که روی هم جوش داده شده نیز استفاده می‌شود .
در مقاله بعدی راجع به شاسی و بدنه خودروهای نظامی هم مطالبی را عرض خواهم کرد .
هواپیما
شاید سوال پیش بیاید که اصلا چه نیازی به طراحی شاسی در هواپیماها است ؟
هواپیماها به 3 دسته ( جنگنده , مسافربری و باربری ) تقسیم می‌شود .
سرعت بسیار بالا حتی بالاتر از سرعت صوت این هواپیماها باعث می‌شود که طراحان به فکر ساخت بدنه‌ای باشند که کمترین نیرو به شاسی و اجزاء داخلی وارد شود اما به چه شکل؟
وقتی هواپیما در حال بلندشدن ( TAKE OFF ) است نیرویی معادل 5 تن بر نقاط مختلف هواپیما وارد می‌شود .
حالا تصور کنید اگر شاسی ( X ) باشد و ( | | ) یا ستونی نباشد چه می‌شود ؟
واضح است که به هنگام برخاستن نیروی وارده باعث پاشیده شدن جنگنده می‌شود و قصه تمام می‌شود .
هواپیمای مسافربری :
شاسی هواپیمای مسافربری نیز مانند جنگنده به صورت ستونی است اما با این تفاوت که دارای پیوندهای بسیار زیاد داخلی است .
تمام هواپیماها با تمام دسته‌بندی‌ها شامل شاسی مادر و پیوندهای غیره می‌باشد .
در کل شاسی مسافربری به شدت طول و دراز و مستحکم 3 طبقه‌ای است .
گواهینامه طراحی :
خلبان‌های هواپیماها باید دارای گواهینامه طراحی شاسی و بدنه باشند که این جزیی از مراحل اخذ گواهینامه خلبانی می‌باشد .
هواپیمای باربری :
در این نوع هواپیما شاسی به صورت ( BIG X 20 LEVELS ) می‌باشد .
اساس کار این هواپیماها رساندن بارهایی بیشتر از 300 تن و احتمالا بیشتراز این مقدار است.
هواپیماهای باربری بدنه‌ای به شدت سازگار با برش هوایی و شاسی آنها بسیارمستحکم است .
به همین دلیل می‌توانند هنگام برخاستن نیروی وارده را به راحتی تحمل کنند .
شاسی موتور
شاسی موتورسیکلت اصولا دارای میله‌های پیوندی است .
این نوع شاسی ضربات را در خود جذب می‌کند .
برای طراحی این نوع شاسی نیازی به استفاده از انواع مختلف شاسی‌های ( X , F , 8 , LONG PIPE ) نیست و صرفا از شاسی ( E ) با پیوندهای تار عنکبوتی برای موتورسیکلت استفاده می‌شود .
